Istota samorządu

Z okazji 20-lecia Instytutu Spraw Publicznych w Sali Kameralnej Teatru Polskiego odbyła się 1.12.2015 r. konferencja „My, Samorząd. Ludzie, idee, innowacje”. Naszą gminę reprezentowali Kamila Urbańska i Jerzy Kostowski oraz pani Agnieszka Szczurek z niedawno utworzonej Rady Organizacji Pozarządowych Łomianek. Niestety, brakło przedstawicieli łomiankowskich władz samorządowych. Szkoda, bo mogliby się dużo nauczyć o istocie samorządu i samorządności.

Może np. dotarłyby do nich słowa Iwony Pawluk, koordynatorki akcji społecznej Pracownia miast. W krótkim wystąpieniu podała ona przykłady miast, gdzie w dialogu między mieszkańcami, fachowcami w danej dziedzinie i władzami samorządowymi powstają piękne inicjatywy. Wszak na tym polega rola samorządu, aby zajmować się tym, co jest istotne dla danej społeczności. Jakby nie było, władze działają m.in. dzięki  podatkom ściąganym od mieszkańców.

Potem w pierwszym panelu dyskusyjnym „Innowatorzy – o roli liderów w zmienianiu samorządów” udział wzięli (od lewej): Krzysztof Zacharzewski (burmistrz Złocieńca), Irena Gadaj (prezes Fundacji z Biłgoraja), Grzegorz Dudzik (burmistrz Zielonki), Barbara Zamożniewicz (Prezes Fundacji Aktywizacji i Rozwoju Młodzieży FARMa ze Staszowa) i
prowadzący Grzegorz Nawrocki (jeszcze dziennikarz TVP).

Padły gorzkie słowa od przedstawicieli organizacji pozarządowych nt. niedoceniania ich działań przez różne szczeble władzy. Cóż, konkluzja była jednoznaczna: w obecnym stanie prawnym samorządy funkcjonować muszą; organizacje pozarządowe mogą. Cieszy fakt, że są pozytywne przykłady współpracy. Dlaczego się to udało m.in. w Złocieńcu i Zielonce? Bo tamtejsi burmistrzowie właśnie z takich organizacji wywodzą się! A w Łomiankach…???

O poprawie obecnej sytuacji w działaniu samorządów w drugim panelu dyskutowali (od lewej): Irena Wóycicka (b. doradczyni Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego),
Jerzy Stępień (b. prezes Trybunału Konstytucyjnego), prof. Małgorzata Fuszara (b. pełnomocnik rządu ds. równego traktowania), Jarosław Jóźwiak (najmłodszy wiceprezydent Warszawy), Krzysztof Żuk (prezydent Lublina) i Ewa Wanat (b. dyrektor Radia dla Ciebie) jako moderator.

Uczestnicy ubolewali, że poprzedni Sejm nie zdążył przyjąć nowej ustawy o samorządzie terytorialnym. Obecnie obserwuje się wiele negatywnych przypadków, gdzie władza alienuje się od społeczeństwa. M.in. przez to, że w rękach prezydentów, burmistrzów i wójtów skupia się pełnia władzy administracyjnej i politycznej. Nie muszą oni odpowiadać przed Radą Miejską czy podobnymi organami, bo w wielu przypadkach mają władzę absolutną. A jak twierdził Lord Acton „każda władza deprawuje, a władza absolutna deprawuje absolutnie”. Łomianki są tu świetnym, aczkolwiek negatywnym, przykładem.

Jak wybrnąć z tego impasu? Tylko przez edukację obywatelską!!! To właśnie prowadzona od podstaw edukacja obywatelska, m.in. poprzez działalność organizacji pozarządowych jest kluczem do zmian. Wszyscy musimy się nauczyć dobrych manier wychowania społecznego i kultury współpracy. Jest tu do odegrania również ogromna rola każdego szczebla władzy. Bo to właśnie władza ma pokazać obywatelom, że mają oni wpływ na wiele spraw. I oby tak stało się również w naszej gminie. Niech nasi włodarze zrozumieją, na czym polega istota samorządu!