Badania w Puszczy Kampinoskiej

Naszym czytelnikom interesującym się przyrodą polecamy 3 numer pisma „Parki Narodowe” z 2006 r.

Znajdziemy w nim aż cztery artykuły związane z badaniami prowadzonymi przez pracowników Kampinoskiego Parku Narodowego.

Edyta Owadowska i Jan Reklewski w artykule pt: Powrót rysia do Puszczy Kampinoskiej omawiają cel, selekcję, adaptację i monitoring rysia, który został sprowadzony do puszczy 18 lat temu. Obecnie liczebność rysia w KPN jest oceniana na 10–15 dorosłych osobników.

Marcin Dolata przypomina historię introdukcji do puszczy bobrów sprowadzonych tu ze względu na poprawę stosunków hydrologicznych wysycha­jących mokradeł i cieków wodnych. W 1980 r. sprowadzono z Pojezierza Suwalskiego 3 rodziny bobrów, które umiesz­czono w sztucznych żeremiach na cieku Wilcza Struga na bag­nach uroczyska Cichowąż. Bo­bry rozeszły się i po 14 miesiącach znaleziono je w 3 różnych stanowiskach. Jedno z nich to podmokłe tereny położone miedzy Dąbrową a Dziekanowem Leśnym. W 2004 r. było już w KPN 28 tam sporządzonych przez bobry, 14 żeremi, 205 nor i 54 spichlerze. Autor artykułu omawia wpływ populacji bobrów na stosunki wodne i roślinność drzewiastą w puszczy, zastanawia się nad przyszłością tej bardzo szybko rozradzającej się populacji zwierzęcia pozostającego nadal pod ochroną.

Bardzo interesujące są dwa materiały omawiające badania ptaków na terenie KPN autorstwa Bogumiły Olech. W artykule pt.: Badania nad derkaczem w Kampinoskim Parku Narodowym przystępnie opisuje metody badań, podjętych w 1997 r. nad średniej wielkości ptakiem dolin rzecznych derkaczem, gatunkiem niegdyś pospolitym obecnie uznanym za gatunek globalnie zagrożony.

Tematem drugiego artykułu Bo­gumiły Olech są badania nad ptakami drapieżnymi w KPN. Z podsumowania tych badań prowadzonych od 1956 r. wynika, że spośród 36 gatunków dziennych ptaków drapieżnych występujących w Polsce, w Puszczy Kampinoskiej w ostatnim półwieczu gnieździło się 14 gatunków. Obecnie jest ich 10, a 5 innych to gatunki zalatujące.

Gatunkami występującymi najliczniej są: myszołowy (80-138 par), jastrzębie (38-55 par), trzmielojady (15-20 par) i krogulce, których populacja wzrosła z 20 do 50 par. Rzadkimi drapieżnikami gnieżdżącymi się na terenie puszczy i jej otuliny są kobuzy, pustułki, błot­niaki stawowe i błotniaki łąkowe oraz orliki krzykliwe. W 2001 r. odnotowano pojawienie się no­wego gatunku drapieżnika, naj­większego z dotychczasowych – orła bielika – ptaka stanowiącego godło Polski. Stwierdzono występowanie gniazd bielika w 2 rewirach puszczy. W rewirze zachodnim obserwowano 3 gniazda. W latach 2000-2004 mimo zajęcia gniazd przez pta­ki nie odnotowano przychówku. Dopiero w nowym gnieździe bieliki dochowały się jednego potomka w roku 2004 i 2005. W rewirze wschodnim odległym 5 km od Wisły odnotowano istnienie 2 gniazd. Jedno

z nich założone w borze so­snowym na starym gnieździe kruka egzystowało od 2000 roku do zimy 2004/2005. Tylko raz w 2001 r. wylęgła się w nim para piskląt, które wychowały się pomyślnie. W drugim gnie­ździe położonym bliżej Wisły, również w starym borze sosno­wym, co roku w latach 2003-­2005 udało się wychować jednego młodego bielika. W 2006 r. gniazdo spadło. Od tego cza­su nie stwierdzono innych gniazd we wschodnim rewirze puszczy.

Nad Wisłą na odcinku kampinoskim młode i dorosłe bieliki widywane są regularnie w ciągu całego roku. W śnieżne zimy są dokarmiane padliną na terenie leśnictwa Wiersze i na Kazuńskich Łąkach w otulinie parku. Zmniejsza się dystans do człowieka. Ptaki obserwuje się w pobliżu dróg i siedzib ludzkich. Stwierdzono ataki bielika na gniazda bocianie przy samotnych gospodarstwach KPN.

Osobom zainteresowanym życiem ptaków i zwierząt Puszczy Kampinoskiej polecamy niedużą, ale ciekawie i nowocześnie urządzoną ekspozycję Centrum Edukacji KPN w Izabelinie przy ul. Tetmajera 38, otwarte także w soboty i niedziele w godz. 10-16.