Zasypią nam Łomianki !!!

W styczniowym numerze NŁ zapowiedziałem przedstawienie ustaleń oraz zakazów obowiązujących na terenach chronionych. Oto one.

Ze względu na wyjątkowe położenie naszej gminy na jej obszarze obowiązują następujące formy ochrony przyrody:

– parki narodowe (Kampinoski Park Narodowy),

– rezerwaty przyrody (Jezioro Kiełpińskie oraz Ławice Kiełpińskie),

– obszar Natura 2000 (międzywale rzeki Wisły),

– obszary chronionego krajobrazu (znaczna część gminy – patrz mapka NŁ76),

– obszary szczególnej ochrony ekologicznej (teren położony w tzw. międzywalu).

W naszej gminie najbardziej narażone są tereny objęte obszarem chronionego krajobrazu, dlatego postaram się w sposób skrótowy przedstawić najistotniejsze przepisy prawne dotyczące właśnie tej formy ochrony przyrody.

Art. 23.1. Ustawy o ochronie przyrody określa: Obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką  i wypoczynkiem lub pełniące funkcję korytarzy ekologicznych.

Zgodnie z punktem 2. ww. artykułu wojewoda mazowiecki w rozporządzenu nr 3 z dnia 13 lutego 2007 r. w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu wyznaczył ww. obszar, jego nazwę, położenie, organ sprawujący nadzór, ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów oraz zakazy właściwe dla danego obszaru wybrane spośród zakazów wymienionych w art. 24 ust. 1, a wynikające z potrzeb jego ochrony.

Przebieg granicy Obszaru Chronionego Krajobrazu w Gminie Łomianki przedstawia mapa zamieszczona w NŁ 76. Na terenie Obszaru wyróżnia się następujące strefy:

– strefę szczególnej ochrony ekologicznej obejmującą tereny, które decydują o potencjale biotycznym obszarów oraz o istotnym znaczeniu dla migracji zwierząt, roślin i grzybów;

– strefę ochrony urbanistycznej obejmującą wybrane tereny miast i wsi oraz grunty o wzmożonym naporze urbanizacyjnym, posiadające szczególne wartości przyrodnicze;

– strefę „zwykłą” obejmującą pozostałe tereny.

Rozporządzenie wojewody w &3. wprowadza na terenie Obszaru ustalenia dotyczące:

1. Czynnej ochrony ekosystemów leśnych.

2. Czynnej ochrony ekosystemów lądowych.

3. Czynnej ochrony ekosystemów wodnych.

Punkt 1. w małym stopniu dotyczy naszej gminy, ponieważ nieliczne lasy pozostają w gestii Kampinoskiego Parku Narodowego, na terenie którego obowiązują odrębne przepisy.

W punkcie 2. najistotniejsze są następujące ustalenia:

• przeciwdziałanie zarastaniu łąk, pastwisk i torfowisk poprzez koszenie i wypas, a także mechaniczne usuwanie samosiewów drzew i krzewów na terenach otwartych, a w razie konieczności także karczowanie

z usunięciem biomasy z pozostawieniem kęp drzew i krzewów,

• preferowanie ochrony roślin metodami biologicznymi,

• ochrona zieleni wiejskiej, czyli zadrzewień, zakrzewień, parków wiejskich, oraz kształtowanie zróżnicowanego krajobrazu rolniczego poprzez ochronę istniejących oraz formowanie nowych zadrzewień śródpolnych i przydrożnych,

• zachowanie śródpolnych torfowisk, zabagnień, podmokłości oraz oczek wodnych,

• zachowanie zbiorowisk wydmowych, śródpolnych muraw napiaskowych, wrzosowisk i psiar,

• eliminowanie nielegalnego eksploatowania surowców mineralnych oraz rekultywacja terenów powyrobiskowych – w szczególnych przypadkach, gdy w wyrobisku ukształtowały się właściwe biocenozy wzbogacające lokalną różnorodność biologiczną, zalecane jest podejmowanie działań ochronnych w celu ich zachowania,

• wnioskowanie do właściwego organu ochrony przyrody o objęcie ochroną prawną stanowisk gatunków chronionych i rzadkich roślin, zwierząt i grzybów, także ekosystemów i krajobrazów ważnych dla zachowania w postaci rezerwatów przyrody, zespołów przyrodniczo-krajobrazowych i użytków ekologicznych, opracowanie i wdrażanie programów reintrodukcji, introdukcji oraz czynnej ochrony gatunków rzadkich i zagrożonych związanych z nieleśnym ekosystemem lądowym.

Punkt 3. zwraca uwagę na:

• zachowanie i ochronę zbiorników wód powierzchniowych wraz z pasem roślinności okalającej, poza rowami melioracyjnymi,

• tworzenie stref buforowych wokół zbiorników wodnych w postaci pasów zadrzewień i zakrzewień, w celu ograniczenia spływu substancji biogennych i zwiększenia bioróżnorodności biologicznej,

• zachowanie i wspomaganie naturalnego przepływu wód w zbiornikach wodnych międzywala – zalecane jest stopniowe przywracanie naturalnych procesów kształtowania i sukcesji starorzeczy poprzez wykorzystanie naturalnych wylewów,

• utrzymanie i wprowadzenie zakrzewień i szuwarów wokół zbiorników wodnych, w szczególności starorzeczy i oczek wodnych jako bariery ograniczającej dostęp do linii brzegowej, utrzymanie lub tworzenie pasów zakrzewień i zadrzewień wzdłuż cieków jako naturalnej obudowy biologicznej ograniczającej spływ zanieczyszczeń z pól uprawnych,

• ograniczenie działań powodujących obniżenie zwierciadła wód podziemnych, w szczególności urządzeń drenarskich i rowów odwadniających na gruntach ornych, łąkach i pastwiskach w dolinach rzecznych oraz na krawędzi tarasów zalewowych i wysoczyn,

• wnioskowanie do właściwego organu ochrony przyrody o objęcie ochroną prawną zachowanych w stanie zbliżonym do naturalnego fragmentów ekosystemów wodnych oraz stanowisk gatunków chronionych i rzadkich właściwych dla ekosystemów hydrogenicznych,

• opracowanie i wdrożenie programów reintrodukcji, restytucji, czynnej ochrony rzadkich i zagrożonych gatunków zwierząt, roślin i grzybów bezpośrednio związanych z ekosystemami wodnymi,

• zachowanie i ewentualne odtwarzanie korytarzy ekologicznych opartych na ekosystemach wodnych w celu zachowania dróg migracji gatunków związanych z wodą,

• zwiększenie retencji wodnej, przy czym zbiorniki małej retencji winny dodatkowo wzbogacać różnorodność biologiczną terenu; w miarę możliwości technicznych i finansowych zalecane jest odtworzenie funkcji obszarów źródliskowych o dużych zdolnościach retencyjnych należy w miarę możliwości zachować lub odtworzyć siedliska heterogeniczne mające dużą rolę w utrzymaniu lokalnej różnorodności biologicznej.

W & 4.1. określono zakazy obowiązujące w strefie szczególnej ochrony ekologicznej, to jest w przypadku naszej gminy w międzywalu. Ze względu na to, że na tym terenie nie jest przewidziana jakakolwiek działalność budowlana, ewentualnych zainteresowanych proszę o zajrzenie do Dziennika Urzędowego.

W & 5.1. określono zakazy obowiązujące w strefie ochrony urbanistycznej, z których najistotniejsze są zakazy:

• likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zabezpieczenia ruchu drogowego lub wodnego, lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych,

• wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych,

• dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli służą innym celom niż ochrona przyrody lub zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych i leśnych oraz racjonalna gospodarkawodna lub rybacka,

• likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodno-błotnych,

• lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 20 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem urządzeń wodnych oraz obiektów służących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej.

W & 6.1. podano zakazy obowiązujące w strefie zwykłej Obszaru, z których najistotniejsze są podane w pkt. 3, 5, 6, 7 i 8 w & 5.1.

Nadzór nad Obszarem sprawuje Wojewódzki Konserwator Przyrody. Jestem głęboko przekonany, że znajomość obowiązujących na naszym terenie ustaleń i zakazów dotyczących ochrony przyrody, a przede wszystkim ich respektowanie i egzekwowanie przyczyni się nie tylko do powstrzymania dalszej degradacji środowiska, ale również do podniesienia wartości nieruchomości ze wzgędu na walory krajobrazowe.